သျှမ်းပြည်မြောက်ပိုင်း၊ နောင်ချိုမြို့အား တအာင်း(ပလောင်) အမျိုးသားလွတ်မြောက်ရေးတပ်မတော် (TNLA) နှင့် ပူးပေါင်းတပ်ဖွဲ့များထံမှ ပြန်လည်သိမ်းပိုက်ရယူရန် စစ်ကောင်စီတပ်က စစ်အင်အားအလုံးအရင်းဖြင့် ထိုးစစ်ဆင် တိုက်ခိုက်နေသောကြောင့် မြို့အနီးတစ်ဝိုက်တွင် တိုက်ပွဲများ နေ့စဉ်ပြင်းထန်လျက်ရှိကြောင်း ရှေ့တန်းစစ်မြေပြင်နှင့် ဒေသခံ သတင်းအရင်းအမြစ်များထံမှ သိရသည်။
ဇူလိုင်လ ပထမပတ်မှစတင်၍ စစ်ကောင်စီတပ်များသည် နောင်ချိုမြို့နှင့် ၄ မိုင်ခန့်သာ ကွာဝေးသောနေရာများအထိ စစ်ကြောင်းများခွဲ၍ ချဉ်းကပ်လာခဲ့ပြီး လက်နက်ကြီး၊ ဒရုန်းနှင့် လေကြောင်းတိုက်ခိုက်မှုများကို အဆက်မပြတ် အသုံးပြုလျက်ရှိသည်။
“အုမ္မခါးဘက်ကတက်လာတဲ့ စစ်ကြောင်းတွေက ကျောက်ကြမ်းအထိ ရောက်နေပြီ။ သူတို့ဘက်က တော်လှန်ရေးတပ်တွေကို ဒရုန်းဗုံးနဲ့ နေရာအတိအကျပစ်တော့ ပစ်မှတ်တည့်ထိတာတွေရှိတယ်။ စစ်ကောင်စီဘက်က နောင်ချိုပြန်ရဖို့ စစ်အင်အား ၆၀၀၀ သုံးတယ်လို့လည်း ပြောသံထွက်နေတယ်” ဟု နောင်ချိုမြို့နယ်မှ ရှေ့တန်းသတင်းအရင်းအမြစ်တစ်ဦးက ပြောသည်။
လက်ရှိတွင် စစ်ကောင်စီတပ်များသည် ပြည်ထောင်စုလမ်းမကြီးတစ်လျှောက်ရှိ ကျောက်ကြမ်းလမ်းခွဲနှင့် TNLA သိမ်းပိုက်ထားခဲ့သည့် ခြေမြန်တပ်ရင်း (ခမရ-၁၁၄) အနီးအထိ ပြန်လည်ရောက်ရှိနေပြီဖြစ်သည်။ ထို့အပြင် မြို့တောင်ဘက် တောင်းခမ်းဒေသမှ ထိုးစစ်ဆင်လာသည့် စစ်ကြောင်းမှာလည်း မြို့နှင့် ၄ မိုင်အကွာ မျက်ချင်းနုရွာအနီးတွင် TNLA ပူးပေါင်းတပ်ဖွဲ့များနှင့် တိုက်ပွဲဖြစ်ပွားလျက်ရှိသည်။
ညီနောင်မဟာမိတ်သုံးဖွဲ့၏ ‘၁၀၂၇ စစ်ဆင်ရေး’ ကာလအတွင်း TNLA က နောင်ချိုမြို့ကို ၂၀၂၄ ခုနှစ်၊ ဇန်နဝါရီလတွင် သိမ်းပိုက်ထိန်းချုပ်ခဲ့သည်။ ယင်းနောက် တရုတ်နိုင်ငံ၏ ကြားဝင်စေ့စပ်မှုဖြင့် ‘ဟိုင်ဂင်သဘောတူညီချက်’ အရ နှစ်ဖက်ယာယီအပစ်အခတ်ရပ်စဲခဲ့ကြသည်။
သို့သော် စစ်ကောင်စီတပ်က အပစ်ရပ်ကာလအတွင်း နောင်ချိုမြို့ကို ပြန်လည်ထိုးစစ်ဆင်တိုက်ခိုက်လာခြင်းကြောင့် အဆိုပါ ယာယီအပစ်အခတ်ရပ်စဲရေးကို ဇူလိုင်လတွင် ညီနောင်မဟာမိတ်များဘက်က သက်တမ်းမတိုးတော့ပေ။
“နောင်ချိုကို လက်လွှတ်ရမယ့် အနေအထား မရှိသေးပါဘူး။ အတတ်နိုင်ဆုံး ခုခံတိုက်ခိုက်သွားမှာပါ” ဟု TNLA ပြောရေးဆိုခွင့်ရှိသူ လွေးယေဦးက ဇူလိုင်လ ၅ ရက်နေ့ သတင်းစာရှင်းလင်းပွဲတွင် ပြောကြားခဲ့သည်။
တိုက်ပွဲများကြောင့် နောင်ချိုမြို့ပေါ်ရပ်ကွက်များနှင့် ကျေးရွာများမှ ပြည်သူများမှာ ဘေးလွတ်ရာသို့ ထွက်ပြေးတိမ်းရှောင်နေရသည်။ ဒေသခံအများစုမှာ ဂုတ်တွင်းလမ်းပိုင်းကိုဖြတ်၍ ကျောက်မဲမြို့နယ်၊ နောင်ပိန်တိုက်နယ်ဘက်သို့ သွားရောက်ခိုလှုံနေကြပြီး စစ်ဘေးရှောင် ၂,၀၀၀ ကျော်မှာ စားနပ်ရိက္ခာနှင့် အကူအညီများ તાકીદે လိုအပ်လျက်ရှိကြောင်း စစ်ရှောင်ကူညီသူများက ဆိုသည်။
“ရပ်ကွက်ထဲမှာ လူမကျန်သလောက်ပဲ။ တိုက်ပွဲသံတွေက မြို့နဲ့ တဖြည်းဖြည်း နီးလာတယ်။ မြို့က မြို့ပျက်ကြီးလို ဖြစ်နေပြီ။ ပြင်ဦးလွင်ဘက်လည်း ဆင်းမရ၊ တခြားဘက်တွေပြေးရင်လည်း စစ်ကြောင်းနဲ့တိုးမှာစိုးရိမ်နေရတယ်” ဟု စစ်ဘေးရှောင်ပြည်သူတစ်ဦးက သူ၏အတွေ့အကြုံကို ပြောပြသည်။
တစ်ဖက်တွင်လည်း တိုက်ပွဲများ ပြင်းထန်နေစဉ်အတွင်း တရုတ်နိုင်ငံ၏ ကြားဝင်စေ့စပ်မှုများ ဆက်လက်ရှိနေသည်။ ပြီးခဲ့သည့်ရက်ပိုင်းက တရုတ်အစိုးရသည် စစ်ကောင်စီနှင့် TNLA ထိပ်ပိုင်းခေါင်းဆောင်များကို သီးခြားစီခေါ်ယူတွေ့ဆုံခဲ့ပြီး ယင်းဆွေးနွေးမှုများမှာ “ခရီးရောက်သည်” ဟု TNLA ဘက်က သုံးသပ်ထားသည်။
လာမည့် ဩဂုတ်လတွင် နှစ်ဖက်ထပ်မံတွေ့ဆုံရန် စီစဉ်ထားသော်လည်း စစ်ကောင်စီဘက်က နောင်ချို၊ ကျောက်မဲ၊ သီပေါ အပါအဝင် TNLA ထိန်းချုပ်မြို့များကို ပြန်လည်လက်လွှတ်ရန် တောင်းဆိုထားပြီး မြေပြင်ထိုးစစ်ကိုလည်း အရှိန်မြှင့်လုပ်ဆောင်နေခြင်းကြောင့် ရှေ့ဆက်ညှိနှိုင်းမှုများမှာ စိန်ခေါ်မှုများနှင့် ပြည့်နှက်နေဆဲဖြစ်သည်။
