‘Smart work’ နဲ့ ‘Hard work’ ဘယ်အရာကိုရွေးချယ်မလဲလို့မေးလာရင်တော့ အချိန်ကုန်သက်သာပြီး လူလည်း မပင်ပန်းတဲ့ အလုပ်မျိုးကိုပဲ ရွေးချယ်ကြမှာပါ။
အခုလို ခေတ်မီတိုးတက် ပြောင်းလဲလာတဲ့ ခေတ်ကြီးမှာ အရာရာကို သမားရိုးကျအတိုင်းပဲ တွေးခေါ်စဉ်းစားပြီး လုပ်ကိုင်နေမယ် ဆိုရင် ရွှေလိုအဖိုးတန်တဲ့ အချိန်တွေအတွက် နှမြောဖို့ကောင်းပါတယ်။
ဒါကြောင့် ဒီဆောင်းပါးမှာ Smart Work နဲ့ Hard Work ရဲ့ သဘောတရား၊ သူတို့ရဲ့ ကွာခြားချက်တွေနဲ့ ဘယ်လို ပေါင်းစပ်အသုံးချပြီး အောင်မြင်မှုကို ရယူနိုင်မလဲဆိုတာကို မြန်မာနိုင်ငံနဲ့ ကိုက်ညီတဲ့ ဥပမာတွေနဲ့အတူ တင်ဆက်ပေးသွားပါမယ်။
Hard Work ဆိုတာ ဘာလဲ?
Hard Work ဆိုတာ ရိုးရှင်းပါတယ်။ အချိန်၊ ခွန်အား၊ ချွေးစိုက်ထုတ်ပြီး ရည်မှန်းချက်တစ်ခုကို မရောက်ရောက်အောင် ကြိုးစားတာကို ခေါ်တာပါ။ အလုပ်ချိန်များများပေးတယ်၊ ကိုယ်ပင်ပန်းခံတယ်၊ ဇွဲလုံ့လကြီးကြီးနဲ့ တွန်းလုပ်တယ်။ ဒါဟာ Hard Work ရဲ့ အခြေခံသဘောတရားပါပဲ။ Hard Work ဟာ လုံးဝမကောင်းဘူးလားဆိုတော့ မဟုတ်ပါဘူး။ အောင်မြင်မှုတိုင်းရဲ့ အုတ်မြစ်ဟာ Hard Work ပါပဲ။ စည်းကမ်း၊ ဇွဲ၊ ခံနိုင်ရည်ရှိမှု စတဲ့ ကောင်းမွန်တဲ့ အရည်အချင်းတွေကို Hard Work ကနေတစ်ဆင့် ရရှိနိုင်ပါတယ်။
Hard Work ဥပမာများ:
- ကျောင်းသားတစ်ယောက်: စာမေးပွဲဖြေဖို့အတွက် စာအုပ်တစ်အုပ်လုံးကို အစအဆုံး အကြိမ်ကြိမ်အခါခါ ပြန်ဖတ်တယ်။ မအိပ်မနေ နာရီပေါင်းများစွာ စာကျက်တယ်။ ဒါဟာ Hard Work ပါ။
- ဆောက်လုပ်ရေးလုပ်သားတစ်ဦး: ဘိလပ်မြေအိတ်တွေကို ကိုယ်တိုင်မပြီး အထပ်မြင့်ပေါ်တက်တယ်။ အုတ်ခဲတွေကို တစ်လုံးချင်းစီ သယ်ပြီး နံရံစီတယ်။ နေပူထဲမှာ တစ်နေကုန် ချွေးတလုံးလုံးနဲ့ အလုပ်လုပ်တယ်။ ဒါဟာ ရုပ်ပိုင်းဆိုင်ရာ Hard Work ပါ။
- မြန်မာ့ရိုးရာတောင်သူလယ်သမား: နွားနဲ့ထွန်ယက်တယ်၊ ပျိုးကို လက်နဲ့ တစ်ပင်ချင်းစိုက်တယ်၊ ပေါင်းကို လက်နဲ့လိုက်နုတ်တယ်၊ စပါးကို တံစဉ်နဲ့ရိတ်ပြီး လက်နဲ့နယ်တယ်။ ဒါတွေအားလုံးဟာ နှစ်ပေါင်းများစွာ အားကိုးလာခဲ့ရတဲ့ Hard Work နည်းလမ်းတွေပါ။
Hard Work ရဲ့ အားနည်းချက်ကတော့ အချိန်အရမ်းကုန်ပြီး လူအရမ်းပင်ပန်းတာပါပဲ။ တခါတလေမှာ မှန်ကန်တဲ့နည်းလမ်းကို အသုံးမပြုဘဲ အားစိုက်ထုတ်မှု သက်သက်နဲ့ လုပ်နေရင် လိုချင်တဲ့ရလဒ်နဲ့ ထွက်လာတဲ့ရလဒ်က ကွာခြားသွားနိုင်ပါတယ်။
Smart Work ဆိုတာ ဘာလဲ?
Smart Work ဆိုတာကတော့ Hard Work ရဲ့ ဆန့်ကျင်ဘက်မဟုတ်ပါဘူး။ Hard Work ကို ပိုပြီး ထိရောက်အောင် လုပ်တဲ့နည်းလမ်းပါ။ အချိန်နဲ့ ခွန်အားကို အဓိကမသုံးဘဲ နည်းစနစ်၊ မဟာဗျူဟာ၊ နည်းပညာနဲ့ ကြိုတင်စီမံခန့်ခွဲမှု ကို အဓိကသုံးပြီး အလုပ်လုပ်တာကို Smart Work လို့ခေါ်ပါတယ်။ တနည်းအားဖြင့် အပင်ပန်းခံပြီး အချိန်ဆွဲလုပ်မယ့်အစား အချိန်တိုအတွင်းမှာ အကောင်းဆုံးရလဒ်ထွက်အောင် ဘယ်လိုလုပ်မလဲဆိုတာကို အရင်စဉ်းစားတာပါ။
Smart Work ဥပမာများ:
- ကျောင်းသားတစ်ယောက်: စာအုပ်တစ်အုပ်လုံးကို အလွတ်ကျက်မယ့်အစား အရေးကြီးတဲ့ အခန်းတွေကို အရင်ဦးစားပေးဖတ်မယ်။ Mind Map တွေဆွဲပြီး အလွယ်တကူမှတ်မယ်။ မေးခွန်းဟောင်းတွေကို လေ့ကျင့်ဖြေဆိုပြီး ကိုယ့်အားနည်းချက်ကို ရှာမယ်။ သူငယ်ချင်းတွေနဲ့ Group Study လုပ်ပြီး မရှင်းတာတွေကို အပြန်အလှန်မေးမယ်။ ဒီနည်းနဲ့ဆိုရင် အချိန်တိုတိုအတွင်းမှာ ပိုထိထိရောက်ရောက် မှတ်မိနိုင်ပါတယ်။
- ဆောက်လုပ်ရေးလုပ်ငန်း: ဘိလပ်မြေအိတ်တွေကို လူနဲ့သယ်မယ့်အစား စက်သီး pulley system ဒါမှမဟုတ် ကရိန်းအသေးစားလေးတွေ သုံးမယ်။ ဘိလပ်မြေကို လက်နဲ့ဖျော်မယ့်အစား စက်နဲ့ဖျော်မယ်။ ဒီလိုဆိုရင် လူလည်းသက်သာ၊ အချိန်လည်းမြန်၊ အန္တရာယ်လည်းကင်းပါတယ်။
မြန်မာနိုင်ငံနှင့် ကိုက်ညီသော Smart Work ဥပမာများ
၁။ စိုက်ပျိုးရေးကဏ္ဍ
မြန်မာနိုင်ငံရဲ့ စိုက်ပျိုးရေးကဏ္ဍမှာ Smart Work ကို အသုံးချနိုင်တဲ့ အခွင့်အလမ်းတွေ အများကြီးရှိပါတယ်။
- Hard Work နည်းလမ်း: ရာသီဥတုကို ကံကြမ္မာအတိုင်းထားပြီး ရိုးရာမျိုးစေ့တွေသုံးကာ နွားနဲ့ထွန်ယက်စိုက်ပျိုးတယ်။ ပိုးကျရင်ကျ၊ မကျရင်မကျ ကံစမ်းရတယ်။ ရေကိုလည်း မိုးရွာမှ ရတယ်။
- Smart Work နည်းလမ်း:
o စီမံကိန်း: စိုက်ပျိုးခြင်းမပြုခင် မြေဆီလွှာကို စစ်ဆေးပြီး ဘယ်လိုဓာတ်မြေသြဇာမျိုး လိုအပ်လဲဆိုတာ သိအောင်လုပ်မယ်။ ကိုယ့်ဒေသရာသီဥတုနဲ့ ကိုက်ညီပြီး အထွက်နှုန်းကောင်းတဲ့ မျိုးစေ့တွေကို ရွေးချယ်စိုက်ပျိုးမယ်။
o နည်းပညာ: ထွန်စက်၊ ကောက်စိုက်စက်၊ ရိတ်သိမ်းခြွေလှေ့စက်တွေသုံးပြီး အချိန်နဲ့ လုပ်အားကို ချွေတာမယ်။ ပိုးမွှားနဲ့ရောဂါကာကွယ်ဖို့အတွက် လူနဲ့ဖျန်းတာထက် ပိုပြီးတိကျထိရောက်တဲ့ ဒရုန်း (Drone) တွေနဲ့ ဆေးဖျန်းမယ်။ ဒီလိုလုပ်ခြင်းအားဖြင့် လူတွေ ဆေးအန္တရာယ်ထိတွေ့မှု နည်းသွားပြီး အချိန်အများကြီး သက်သာစေပါတယ်။
o စနစ်: ရေကို ကောင်းကင်က မိုးရွာတာကိုပဲ စောင့်မနေဘဲ အစက်ချစနစ် (Drip Irrigation) ဒါမှမဟုတ် ရေဖျန်းစနစ် (Sprinkler System) တွေ တပ်ဆင်ပြီး လိုအပ်တဲ့အချိန်မှာ လိုအပ်သလောက် ရေကို အတိအကျပေးမယ်။ ဒါဆိုရင် ရေကုန်သက်သာပြီး အပင်တွေလည်း ပိုဖြစ်ထွန်းပါတယ်။
ဒီလိုနည်းလမ်းတွေဟာ ရှမ်းပြည်နယ်က ပန်းမုန်လာ၊ ဂေါ်ဖီထုပ် စိုက်ခင်းတွေနဲ့ ဧရာဝတီတိုင်းက စပါးစိုက်ခင်းတချို့မှာ အတိုင်းအတာတစ်ခုအထိ စတင်ကျင့်သုံးနေကြပါပြီ။
၂။ စီးပွားရေးနှင့် အရောင်းအဝယ်
- Hard Work နည်းလမ်း: ကုန်စုံဆိုင်ပိုင်ရှင်တစ်ယောက်ဟာ ရောင်းရတဲ့ ပစ္စည်းစာရင်းကို ဗလာစာအုပ်ထဲမှာ လက်နဲ့လိုက်ရေးတယ်။ နေ့တိုင်း ညဘက်ရောက်မှ ပစ္စည်းပြန်စစ်ပြီး လက်ကျန်စာရင်းလုပ်တယ်။ ဝယ်သူလာမှ ရောင်းရတဲ့စနစ်နဲ့ပဲ ဆိုင်ဖွင့်ထားတယ်။
- Smart Work နည်းလမ်း:
o POS (Point of Sale) System ကို သုံးမယ်။ ဖုန်းထဲမှာတင် သွင်းလို့ရတဲ့ ရိုးရှင်းတဲ့ POS app တွေ အများကြီးရှိပါတယ်။ ဘားကုဒ်လေးဖတ်လိုက်တာနဲ့ ဈေးနှုန်းပေါ်လာမယ်၊ ရောင်းလိုက်တာနဲ့ လက်ကျန်စာရင်းက အလိုလို အပ်ဒိတ်ဖြစ်သွားမယ်။ ဘယ်ပစ္စည်းအရောင်းသွက်ဆုံးလဲဆိုတဲ့ report ကို အလွယ်တကူကြည့်နိုင်တော့ နောက်တစ်ခါ ပစ္စည်းပြန်ဖြည့်တဲ့အခါ ဆုံးဖြတ်ချက်မှန်ကန်စေပါတယ်။
o ဆိုင်မှာ လူလာစောင့်မယ့်အစား Facebook Page တစ်ခုထောင်ပြီး ကိုယ့်ဆိုင်က ပစ္စည်းတွေကို ဓာတ်ပုံရိုက်တင်မယ်။ Live လွှင့်ပြီး ရောင်းမယ်။ အနီးအနားကို Delivery ပို့ပေးမယ်။
o ငွေပေးချေမှုကို လက်ငင်းတစ်ခုတည်း မဟုတ်ဘဲ KBZPay, WavePay တို့လို Mobile Banking တွေနဲ့ လက်ခံမယ်။ ဒါဆိုရင် ဝယ်သူတွေအတွက်လည်း အဆင်ပြေပြီး ငွေအကြွေ ပြန်အမ်းရတဲ့ ဒုက္ခလည်း ကင်းဝေးပါတယ်။
၃။ ရုံးလုပ်ငန်းနှင့် အလွတ်တန်းအလုပ်များ (Freelance)
- Hard Work နည်းလမ်း: PDF ဖိုင်ထဲက စာရင်းဇယားတွေကို Excel ထဲရိုက်ထည့်ဖို့ တစ်ခုချင်းစီ လက်နဲ့ ပြန်ရိုက်ရိုက်ထည့်တယ်။ မီတင်တစ်ခုတက်ဖို့အတွက် ကားကြပ်တဲ့ကြားထဲမှာ နာရီပေါင်းများစွာ အချိန်ကုန်ခံပြီး သွားလာရတယ်။
- Smart Work နည်းလမ်း: အွန်လိုင်းပေါ်က PDF to Excel Converter တွေကို သုံးပြီး စက္ကန့်ပိုင်းအတွင်း ပြောင်းလဲလိုက်မယ်။ အဖွဲ့နဲ့လုပ်တဲ့ အလုပ်တွေကို ဘယ်သူဘာလုပ်နေလဲ သိဖို့အတွက် Trello, Asana, Google Sheets လိုမျိုး အွန်လိုင်းတူးလ်တွေသုံးပြီး စီမံခန့်ခွဲမယ်။ မလိုအပ်ဘဲ လူပင်ပန်း၊ အချိန်ကုန်မယ့် မီတင်တွေကို Zoom, Google Meet တို့လို အွန်လိုင်းကနေပဲ ပြုလုပ်လိုက်မယ်။
အကောင်းဆုံး ပေါင်းစပ်မှု- Hard Work + Smart Work
တကယ်တော့ “Smart Work” ဟာ “Hard Work” ကို လုံးဝ အစားထိုးလိုက်တာ မဟုတ်ပါဘူး။ အောင်မြင်မှုအတွက် အကောင်းဆုံးသော့ချက်ကတော့ Smart Work နဲ့ Hard Work ကို ပေါင်းစပ်အသုံးချနိုင်ခြင်း ဖြစ်ပါတယ်။
Smart Work လုပ်ဖို့အတွက် နည်းပညာအသစ်တွေ၊ နည်းလမ်းအသစ်တွေကို သင်ယူရတဲ့အဆင့်မှာ Hard Work (ကြိုးစားအားထုတ်မှု) လိုအပ်ပါတယ်။ ဒရုန်းမောင်းဖို့ သင်ရမယ်၊ POS system သုံးနည်းကို လေ့လာရမယ်။ ဒါတွေဟာ အစပိုင်းမှာ လုပ်ရတဲ့ Hard Work ပါပဲ။
မဟာဗျူဟာတစ်ခုကို Smart ကျကျ ချပြီးသွားရင်တောင် အဲဒီအစီအစဉ်အတိုင်း ဖြစ်မြောက်အောင် အကောင်အထည်ဖော်တဲ့နေရာမှာ Hard Work (ဇွဲလုံ့လနဲ့ စည်းကမ်း) လိုအပ်ပြန်ပါတယ်။ နေ့တိုင်း Facebook page မှာ post တင်ဖို့၊ စာမေးပွဲတွေရဲ့ စာတွေကို ပြန်ဖြေဖို့ဆိုတာ ဇွဲရှိမှ ဖြစ်မှာပါ။
ဥပမာပြောရရင် လက်သမားတစ်ယောက်ဟာ သစ်တစ်ချောင်းကို ခုတ်တော့မယ်ဆိုရင် အရင်ဆုံး ပေတံနဲ့ သေချာတိုင်းတာပြီး မှတ်သားပါလိမ့်မယ်။ ဒါဟာ Smart Work (Planning) ပါ။ ဒါပေမဲ့ တိုင်းတာပြီးတဲ့နောက်မှာ လွှကိုသုံးပြီး အားစိုက်လွှတိုက်ရပါမယ်။ ဒါဟာ Hard Work (Execution) ပါ။ အကယ်၍ တိုင်းတာခြင်းမရှိဘဲ အားနဲ့ပဲ လွှတိုက်ရင် သစ်သားလည်းစောင်း၊ အချိုးအစားလည်းမကျ ဖြစ်သွားနိုင်ပါတယ်။ တိုင်းတာပဲတိုင်းပြီး လွှမတိုက်ရင်လည်း အလုပ်ဖြစ်မှာ မဟုတ်ပါဘူး။
နောက်ဆုံးမှာတော့ ကျွန်တော်တို့ ရွေးချယ်ရမှာ Smart Work လား Hard Work လား ဆိုတာထက် ကိုယ်လုပ်နေတဲ့အလုပ်ကို ဘယ်လို “Smart ကျကျ Hard Work လုပ်မလဲ” ဆိုတာပါပဲ။ နည်းပညာတွေ၊ နည်းလမ်းကောင်းတွေရဲ့ အကူအညီကို ယူပြီး ကျွန်တော်တို့ရဲ့ ကြိုးစားအားထုတ်မှုတွေကို ပိုပြီး ထိရောက်အောင်၊ အကျိုးရှိအောင် လုပ်ဆောင်ရပါမယ်။
ခေတ်ရဲ့ပြောင်းလဲမှုကို လက်ခံပြီး နည်းလမ်းသစ်တွေကို အမြဲလေ့လာနေခြင်းကသာလျှင် ပြိုင်ဆိုင်မှုပြင်းထန်တဲ့ ဒီနေ့ခေတ်မှာ ကိုယ့်ကို ရှေ့ရောက်စေမယ့်အရာ ဖြစ်ပါတယ်။
အချိန်ကုန်၊ လူပန်းပြီး ရလဒ်နည်းတဲ့ Hard Work ပုံစံဟောင်းတွေကနေ ရုန်းထွက်ပြီး အချိန်တိုအတွင်း ရလဒ်ကောင်းတွေရနိုင်မယ့် Smart Work နည်းလမ်းတွေကို မိမိတို့ရဲ့ နေ့စဉ်ဘဝနဲ့ အလုပ်ခွင်ထဲမှာ ကျင့်သုံးပြီး အောင်မြင်မှုပန်းတိုင်ကို အမြန်ဆုံး လှမ်းကိုင်နိုင်ကြပါစေ။
